Ufność jest to spodziewanie się pomocy obiecanej. Spośród sprawności duchowych należy ona do najważniejszych ...bowiem jest koniecznym warunkiem nadziei oraz częścią składową męstwa i wielkoduszności ... ufność wypływa z wiary i potęguje miłość ...dotyczy wielu innych cnót moralnych...

a) Znaczenie ufności

Rozróżniamy ufność przyrodzoną, jako spodziewanie się pomocy od ludzi, i nadprzyrodzoną, gdy się spodziewamy pomocy od Boga. Ufność przyrodzona jest wielką dźwignią w życiu człowieka. Dowodem tego mogą być liczne przykłady z historii ... Oto oblężeni w Zbarażu wytrzymują najstraszniejsze ataki nieprzyjaciela, znosząc głód i inne niedostatki, .. z dnia na dzień spodziewając się odsieczy, która wreszcie nadeszła... Ale pomoc ludzi jest zawodna, obietnice ich są niepewne ... Natomiast ufność nadprzyrodzona Bogu nigdy nie zawodzi. „...łaska ogarnia ufających w Panu” (Ps 31,10). Podstawą ufności nadprzyrodzonej jest obietnica Najmiłosierniejszego Boga, wielokrotnie powtarzana w Piśmie św. ... „Oczy Pańskie nad bojącymi się go i nad tymi, którzy nadzieję mają w Miłosierdziu jego” (Ps 32,18). „Będę się weselił i radował w Miłosierdziu twoim, albowiem wejrzał na uniżenie moje” (Ps 30,8). Dotknięty buntem syna swego, Dawid prosi o niezwłoczną pomoc, powołując się na swą nadzieję: „Daj mi usłyszeć rano Miłosierdzie twoje, bom w Tobie nadzieję miał” (Ps 142,8). Wreszcie Psalmista wzywa wszystkich ... „Zanućcież Panu chwałę... bo kocha się w tych, którzy się go boją, i w tych, którzy nadzieję mają w Miłosierdziu jego” (Ps 146,7 i 11). Jeszcze w wyższym stopniu Chrystus zachęca do ufności: „Ufajcie, Jam jest: nie lękajcie się” (Mk 6,50), mówi do strwożonych w czasie burzy Apostołów, których również zapewnia, że i „włosy na głowie waszej wszystkie są policzone: nie lękajcie się” (Łk 12,7). Tonącemu Piotrowi podaje rękę ze słowami: „Małej wiary czemuś zwątpił”/Mt 14, 31). Tu wyraźnie widzimy, co to znaczy ufność, utrzymująca Piotra na wodzie, - a gdy Piotr zwątpił, zaczął tonąć... „na świecie doznacie ucisku, ale ufajcie: Jam zwyciężył świat”/J 16,33). To jest testament Zbawiciela i ostatnie polecenie Jego do wszystkich swoich wyznawców. Wiemy z doświadczenia, że na świecie dużo jest cierpień...wciąż stąpamy po cierniach, które dotkliwie ranią nasze stopy... Napotykamy dużo wielkich przeszkód na drodze do obranego celu, nacierają na nas liczne i nieraz silne pokusy; aby je zwyciężyć mamy...ufać w pomoc Bożą. Obraliśmy ... za cel wyższą doskonałość, chcielibyśmy się wyzbyć grzechów powszednich i niedoskonałości, - ... potrzebna jest również wielka ufność w pomoc Zbawiciela, który powiedział: „Beze mnie nic uczynić nie możecie” (J15,5). ...Kotwica jest symbolem ufności. Często dusza - jak statek na morzu w czasie burzy - traci wszystko, co stanowiło jej siłę, piękność i wartość: maszt wiary bywa strzaskany, ster miłości porwany, a całe mienie dobrych uczynków stało się pastwą bałwanów, zdaje się grozi ostateczne rozbicie. Lecz dusza nie jest stracona, jeżeli się zaczepi kotwicą ufności o dno nieskończonego Miłosierdzia Bożego.

b) Owoce ufności

... Przede wszystkim przez ufność składamy wielki hołd Bogu Miłosiernemu, spodziewając się od niego pomocy, z którą on zawsze czeka na nas, byśmy go o nią prosili. Brak ufności można przyrównać do chmury, która uniemożliwia promieniom słonecznym przeniknąć do ziemi, by ją oświecać i ogrzać. Tak łaski Miłosierdzia Bożego nie mogą przeniknąć do duszy bez ufności w pomoc Bożą. Przeciwnie, jeden akt strzelisty, skierowany do Boga z ufnością, sprowadza na duszę liczne łaski. Dlatego Pismo św. powiada: „Błogosławiony mąż, który ufa Panu i będzie Pan ufaniem jego. I będzie jak drzewo, które przesadzają nad wodami, które ku wilgoci puszcza korzenie swoje; a nie będzie się bało, gdy przyjdzie gorąco, i będzie liść jego zielony... (Jr 17,7-8). Ufność daje męstwo i siły do pokonania największych trudności....Św. Jan Chryzostom nazywa ufność hełmem, który zasłania duszę przed pociskami piekła i powoduje pokój wewnętrzny, jakiego świat dać nie może...Pan Jezus po Zmartwychwstaniu ukazuje się Apostołom, pozdrawia ich słowami: ”Pokój wam!", bo teraz już ufają swemu Mistrzowi... Dawid , ufając Bogu, spokojnie występuje do walki z Goliatem i jest pewny zwycięstwa, gdy mówi: „Ty idziesz na mnie z mieczem i z oszczepem, i z puklerzem, lecz ja idę na ciebie w imię Pana zastępów, Boga hufców Izraelowych, któremuś urągał” (1Sm 17,45). Ufność wlewa pociechę w cierpieniach, a usuwa smutek i przygnębienie...Czyż może być dobro większe, jak świadomość, że wszechmocny i miłosierny Bóg wspomaga mnie, jest przy mnie i udziela mi potrzebnej pomocy...Apostoł powiada: „Raduję się w cierpieniach za was” (Kol.1,24) i zachęca wszystkich do radości: „Weselcie się w Panu zawsze, mówię powtórnie: weselcie się. Skromność wasza niech będzie znana wszystkim ludziom: Pan blisko jest” (Flp.4,4-5). Szczególnie ufność w Miłosierdzie Boże pociesza konającego człowieka, któremu w ostatniej chwili przypominają się grzechy całego życia i pobudzają do smutku, a nieraz i do rozpaczy. To też trzeba konającym poddawać odpowiednie akty ufności, bo nie każdy z nich potrafi sam to uczynić. Ufność czyni cuda, bo ma na usługi wszechmoc Boga...."Gdybyście mieli wiarę jak ziarnko gorczycy, rzeklibyście tej górze: przejdź stąd tam, a przejdzie i nic nie będzie wam niemożliwym" (Mt.17,19). Dzięki tej ufności Piotr i Jan uzdrawiają chromego od urodzenia słowami: „W imię Jezusa Chrystusa Nazareńskiego wstań i chodź” (Dz 3,6). Wszystkie cuda Mojżesza w Egipcie i na puszczy zależały od jego ufności, a gdy on zwątpił przy wyprowadzeniu wody ze skały, woda się nie ukazała. Ufność wreszcie zapewnia wieczną nagrodę, jak tego dowodzą przykłady świętych. Ona bowiem jest częścią składową żalu za grzechy, który jest koniecznym warunkiem usprawiedliwienia naszego zarówno w sakramencie pokuty, jak i poza nim, jeżeli nie ma możności wyspowiadania się, a grzesznik tego pragnie i wzbudzi żal doskonały. Przykładem tego jest umierający łotr na krzyżu, który przyznając się do winy w ostatnim momencie swego życia z ufnością zwrócił się do Pana Jezusa i usłyszał zapewnienie: „Dziś ze mną będziesz w raju” (Łk 23,43).

c) Cechy ufności

Jednak nie każda ufność sprowadza wyżej wymienione owoce, a tylko taka, która się opiera na Miłosierdziu Bożym, jest mocna i wytrwała oraz łączy się z synowską bojaźnią Boga ... Trzeba wybrać środki, jakie uważamy za konieczne i stosowne, ale nie wolno na nich opierać się wyłącznie, lecz należy zwracać się do Boga, oczekując od niego pomocy przy osobistym wysiłku... wierność swoim obowiązkom w oparciu się na Miłosierdziu Bożym daje nam prawo do nieograniczonej ufności i pobudza do pilnej ...pracy w rzeczach najmniejszych. Ufność winna być mocna i wytrwała czyli daleka od powątpiewań i słabości. Taką ufność miał Abraham... Taka była ufność u męczenników...Nie zachwiały ich żadne groźby i niebezpieczeństwa, nie złamały żadne tortury... Apostołowie nie mieli mocnej ufności w czasie burzy ... dlatego usłyszeli: "Czemuście tak bojaźliwi, jeszcze nie macie wiary? (Mk 4,40). Należy wystrzegać się zbytecznej ufności w miłosierdzie Boże, która jest ciężkim grzechem przeciwko Duchowi Świętemu. Bywa ona wówczas, gdy ktoś świadomie łamie przykazanie Boże lub kościelne w nadziei, że Bóg mu to przebaczy ... albo, gdy ktoś...naraża się na niebezpieczeństwo np. grzechu, spodziewając się, że Bóg go uchroni...Jest to kuszenie Pana Boga... Strzec się również trzeba małoduszności, która według św. Franciszka Salezego jest najnikczemniejsza z pokus.

d) Bojaźń Boża

Ze względu na Boga ufność nasza winna być niezachwiana, a ze względu na nas musi być połączona z bojaźnią, która jest skutkiem poznania naszej nędzy. Bez tej bojaźni ufność staje się zarozumiałością, a bojaźń bez ufności małodusznością. Dopiero ufność z bojaźnią staje się silna i skromna, a bojaźń z ufnością - pokorna i mężna. By żaglówka płynęła potrzeba wiatru i pewnego ciężaru, któryby ją zanurzał w wodzie. Przy braku wiatru łódź stoi na miejscu, a przy braku ciężaru wywraca się i tonie. Tak i nam potrzeba wiatru ufności i ciężaru bojaźni. Bez ufności wpadamy w oziębłość lub oschłość i nie płyniemy do Boga, a bez bojaźni rozbijamy się o skałę zarozumiałości. Należy więc ufać, lękając się siebie, a lękać się, ufając Miłosierdziu Bożemu.